Những nỗ lực và các kết quả đạt được trong mọi hoạt động là minh chứng không thể phủ định Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam) có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; xứng đáng với niềm tin và những trọng trách được Đảng và Chính phủ giao phó trong suốt chiều dài lịch sử 65 năm ngành Dầu khí thực hiện ý nguyện của Bác Hồ: “Tìm dầu để làm giàu cho Tổ quốc”.
Tầm nhìn chiến lược
Đến nay, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ nhân viên, người lao động của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam vẫn luôn nhớ đến và biết ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Người đã đề nghị Liên Xô giúp đỡ xây dựng ngành công nghiệp dầu khí sau khi nước nhà được thành lập: “Sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, Liên Xô nói chung và Azerbaijan nói riêng phải giúp đỡ Việt Nam khai thác và chế biến dầu khí, xây dựng được những khu công nghiệp dầu khí mạnh như Bacu”.
Từ mong ước của Chủ tịch Hồ Chí Minh mà trong những năm chiến tranh ác liệt, Đảng ta vẫn chú trọng xây dựng ngành Dầu khí, sớm đưa cán bộ, sinh viên đi đào tạo, bồi dưỡng ở Liên Xô (trước đây), Rumani, Bungari,... Được sự giúp đỡ chí tình chí nghĩa của Liên Xô và các nước anh em, chúng ta đã tiến hành tìm kiếm, thăm dò ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và đã phát hiện ra mỏ khí Tiền Hải, mở đầu cho ngành công nghiệp nước nhà.
Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm khu công nghiệp dầu khí Bacu ngày 23/7/1959. (Ảnh tư liệu)
Thực hiện sứ mệnh lịch sử theo ý nguyện của Bác Hồ, ngay sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tại cuộc họp Bộ Chính trị lần thứ nhất tại TP Hồ Chí Minh, đã xác định đường lối phát triển ngành dầu mỏ và khí đốt Việt Nam. Nội dung hội nghị này đã được tổng kết thành Nghị quyết số 244-NQ/TW của Bộ Chính trị. Ngày 9/8/1975, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 244-NQ/TW về việc triển khai thăm dò dầu khí trên cả nước.
Với nội dung “Nhanh chóng hình thành một nền công nghiệp dầu khí hoàn chỉnh, bao gồm cả thăm dò, khai thác, vận chuyển, lọc dầu, hóa dầu, cơ khí phục vụ ngành dầu khí...”, Nghị quyết số 224 là văn bản đầu tiên về dầu khí của Đảng, thể hiện sự sáng suốt, tầm nhìn chiến lược, là “sợi chỉ đỏ” xuyên suốt quá trình xây dựng và phát triển toàn diện của ngành Dầu khí Việt Nam.
Đến ngày 3/9/1975, chỉ trong vòng 43 ngày kể từ khi Bộ Chính trị họp quyết định chủ trương, Hội đồng Chính phủ đã ban hành Nghị định 170/CP về việc thành lập Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam (tiền thân của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - Petrovietnam ngày nay). Chấm dứt thời kỳ hoạt động của các tổ chức riêng rẽ thuộc Tổng cục Địa chất, Tổng cục Hóa chất,... Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam là tổ chức Nhà nước đầu tiên quản lý một ngành kinh tế kỹ thuật thống nhất trong cả nước.
Nghị định 170/CP có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với sự phát triển ngành Dầu khí non trẻ của Việt Nam. Từ đó, hoạt động tìm kiếm thăm dò dầu khí được triển khai mạnh mẽ ở cả miền Bắc, miền Nam, thềm lục địa phía Nam và chúng ta đã có nhiều phát hiện dầu khí ở cả trên đất liền và ở thềm lục địa. Ngành Dầu khí của nước nhà chính thức bước sang một trang mới, cũng là cột mốc bắt đầu cho công cuộc xây dựng và phát triển Petrovietnam trở thành một trong những Tập đoàn kinh tế trụ cột của đất nước.
Cho đến nay, thế hệ cán bộ lão thành của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam không thể quên được vào những ngày cuối năm 1975, những Anh bộ đội Cụ Hồ đã rời tay súng để xắn tay áo bắt đầu xây dựng nên một nền công nghiệp với những yêu cầu khắt khe nhất về mặt kỹ thuật và có tính đặc thù rất cao. Khi đó, những người lính vốn kiến thức về dầu khí hầu như chẳng có gì, nghề về dầu khí cũng hoàn toàn không. Ấy vậy mà chính bàn tay họ đã xây dựng nên những khu căn cứ dịch vụ cho ngành Dầu khí, đã xông ra biển để tìm kiếm thăm dò, tranh thủ từng ngày từng giờ để học hỏi ở các chuyên gia nước ngoài, từng bước trang bị cho mình những kiến thức về công nghệ kỹ thuật hiện đại... với mong muốn đuổi theo các cường quốc dầu khí một cách nhanh nhất, để học được cách chuyển tài nguyên dầu khí thành nguồn năng lượng mạnh mẽ cho sự phát triển của đất nước Việt Nam.
Trưởng thành vượt bậc
Năm 1986, năm mở đầu cho một thời kỳ lịch sử của đất nước, cũng là năm ngành Dầu khí đánh dấu mốc son khi mỏ dầu Bạch Hổ tại thềm lục địa Việt Nam có những tấn dầu thô thương mại đầu tiên. Sự kiện này không chỉ ghi danh Việt Nam vào bản đồ các nước khai thác dầu khí thế giới, quan trọng hơn, nó được xem như một “trụ đỡ” về cả tinh thần và cả vật chất đối với đất nước trong giai đoạn Việt Nam đang lâm vào hoàn cảnh bị bao vây cấm vận, khủng hoảng kinh tế - đời sống xã hội.
Thử vỉa dầu trong tầng móng mỏ Bạch Hổ. (Ảnh tư liệu)
Từ những tấn dầu thô đầu tiên, vào năm 1987, Petrovietnam đã bán được 235. 700 tấn dầu với tổng giá trị hợp đồng 31 triệu USD. Những con số này cũng là sự khởi đầu cho suốt 36 năm qua, dòng ngoại tệ mà Petrovietnam sử dụng thông qua hoạt động xuất nhập khẩu, sản xuất kinh doanh, thanh toán quốc tế... đã hỗ trợ đắc lực đối với hoạt động dự trữ ngoại tệ của Ngân hàng Nhà nước cũng như trở thành cấu trúc quan trọng cho thị trường tiền tệ nước nhà.
Thành công nối tiếp thành công, cùng với những dấu mốc lịch sử, khó khăn thử thách luôn đón đợi nhưng thành quả Petrovietnam đạt được vẫn luôn là niềm tự hào của đất nước.
Trong giai đoạn 2006-2015, ngoài các thành công quan trọng Petrovietnam đạt được trong lĩnh vực tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí, hàng năm Petrovietnam đóng góp trung bình 20-25% tổng thu ngân sách Nhà nước, 18-25% GDP cả nước. Petrovietnam đã thực hiện thành công và đưa vào vận hành 3 cụm dự án/dự án trọng điểm quốc gia về dầu khí, đó là: Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau; Cụm Khí - Điện - Đạm Đông Nam Bộ và dự án Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Các cụm dự án/dự án này đang hoạt động hết sức hiệu quả không những về mặt kinh tế, có đóng góp to lớn cho phát triển kinh tế - đời sống xã hội nói chung của đất nước và phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương nơi dự án/công trình dầu khí trú đóng.
Ngay cả trong giai đoạn khó khăn, thách thức nhất của ngành công nghiệp dầu khí thế giới nói chung và với Petrovietnam nói riêng kể từ năm 2014, khi giá dầu ở mức thấp kéo dài, Tập đoàn và các doanh nghiệp trong ngành Dầu khí vẫn luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Trong giai đoạn này, hàng năm, nộp ngân sách Nhà nước của Petrovietnam tiếp tục chiếm tỷ trọng 9-11%, chiếm 16,5-17% tổng thu ngân sách Trung ương. Cùng với đó, Petrovietnam đã đóng góp cho GDP cả nước trung bình hằng năm từ 10-13%.
Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và niềm tin của nhân dân, ngành Dầu khí Việt Nam mà trọng tâm là Petrovietnam đã không ngừng phát triển, trở thành ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng, tương đối hoàn chỉnh và đồng bộ từ khâu tìm kiếm, thăm dò và khai thác đến vận chuyển, chế biến, tồn trữ, phân phối, dịch vụ và xuất nhập khẩu. Petrovietnam đã có những đóng góp quan trọng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia; đóng góp lớn vào nguồn thu ngân sách Nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; đi đầu trong mở rộng hội nhập kinh tế quốc tế, tham gia có hiệu quả bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam trên Biển Đông và giữ vai trò quan trọng trong việc thực hiện Chiến lược biển Việt Nam. Ngành Dầu khí đã xây dựng được một đội ngũ cán bộ, viên chức và người lao động có trình độ chuyên môn vững vàng, được đào tạo cơ bản, năng động, sáng tạo, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.
Vượt qua “giông bão”
Giai đoạn 2015-2020, ngành Dầu khí đã đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh thị trường dầu khí thế giới có nhiều biến động, tình hình Biển Đông phức tạp, cạnh tranh thương mại, biến đổi khí hậu, đặc biệt là “khủng hoảng kép” do giá dầu giảm sâu và dịch Covid-19 từ đầu năm 2020 đã tác động trực tiếp đến mọi mặt hoạt động của Tập đoàn. Nhưng với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, của Chính phủ, sự quan tâm, hỗ trợ của các Bộ, ngành Trung ương và địa phương, sự chung sức, đồng lòng, quyết tâm vượt khó của người lao động Dầu khí, Petrovietnam tiếp tục có nhiều đóng góp quan trọng cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội đất nước.
Trong giai đoạn này, Petrovietnam hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu kế hoạch khai thác dầu khí hằng năm Chính phủ giao (kể cả giao bổ sung tăng thêm như năm 2017), như: Tổng sản lượng khai thác dầu khí ước đạt 150,3 triệu tấn quy dầu. Sản xuất điện ước đạt 128,84 tỷ kWh, chiếm khoảng 10-12% tổng sản lượng điện thương phẩm toàn quốc. Sản xuất đạm ước đạt 9,72 triệu tấn, đáp ứng 70-75% nhu cầu nội địa; Sản xuất xăng dầu ước đạt 52,74 triệu tấn, góp phần bảo đảm lưu thông và bình ổn thị trường tiêu thụ xăng dầu trong nước. Công tác tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí góp phần quan trọng trong việc khẳng định chủ quyền quốc gia trên biển. Hạ tầng ngành công nghiệp khí dần được hoàn thiện, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Người lao động Dầu khí.
Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 tác động tiêu cực đến kinh tế thế giới, thương mại toàn cầu và giá dầu ở mức thấp kéo dài nhiều tháng, năm 2021, Petrovietnam phải đối diện với những thách thức, khó khăn chưa từng có. Tuy nhiên, Tập đoàn đã chủ động, thích ứng, vượt qua muôn vàn khó khăn của dịch bệnh, của sự giãn cách, đứt gãy chuỗi cung ứng, nhu cầu thấp của thị trường... để xuất sắc hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh cả năm trước 14-42 ngày, dẫn đến các chỉ tiêu tài chính hoàn thành kế hoạch cả năm trước 2-3 tháng và đạt mức tăng trưởng cao so với năm 2020.
Hai năm kể từ sau đại dịch Covid-19, nền kinh tế toàn cầu tiếp tục phải trải qua một đợt suy thoái trên diện rộng, thực tế tình hình vĩ mô, thị trường đều khó khăn hơn rất nhiều so với dự báo. Ý thức vai trò, trách nhiệm của mình, chủ động dự báo tình hình và không để phụ thuộc vào giá dầu, cùng với việc tiếp tục thực hiện hiệu quả các giải pháp quản trị điều hành, đặc biệt là công tác quản trị biến động, điều hành linh hoạt, phát huy vai trò các chuỗi giá trị, Petrovietnam đã thực hiện những cú “lội ngược dòng” xuất sắc, hoàn thành vượt mức các nhiệm vụ được giao, đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh diễn ra an toàn, ổn định, góp phần quan trọng bình ổn thị trường, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, đặc biệt trong 2 năm đầy khó khăn, thách thức.
Khẳng định vai trò trụ cột
Năm 2022, tất cả chỉ tiêu sản lượng, kinh doanh thuộc 05 lĩnh vực của Petrovietnam đều hoàn thành kế hoạch năm và tăng trưởng cao so với năm 2021 từ 3-26%, tổng doanh thu toàn Tập đoàn đạt 921,2 nghìn tỷ đồng, vượt 67% kế hoạch năm, tăng 48% so với năm 2021, xác lập nhiều kỷ lục mới sau 61 năm hình thành và phát triển.
Năm 2023, Petrovietnam tiếp tục huy động mọi nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ đầu tư đưa vào vận hành an toàn, hoạt động với công suất cao Nhà máy điện Thái Bình 2 đúng thời điểm nhu cầu phụ tải điện cả nước tăng cao. Sản lượng điện toàn Tập đoàn đạt 23,07 tỷ KWh, tăng 31% so với năm 2022. Các nhà máy đạm hoạt động từ 114-115% công suất. Sản lượng đạm sản xuất đạt 1,76 triệu tấn, trong đó sản lượng đạm hạt đục đạt 950 nghìn tấn - mức kỷ lục kể từ khi Petrovietnam có tấn sản phẩm đạm hạt đục đầu tiên. Các nhà máy lọc dầu hoạt động từ 105-112% công suất; sản xuất xăng dầu đạt 7,36 triệu tấn - mức kỷ lục cao nhất kể từ khi Nhà máy Lọc dầu Dung Quất đi vào vận hành thương mại.
Tổng doanh thu toàn Tập đoàn đạt 942,8 nghìn tỷ đồng, vượt 39% kế hoạch năm và vượt 11,6 nghìn tỷ đồng so với kỷ lục đã thiết lập năm 2022, tương đương 9,2% GDP cả nước. Nộp ngân sách Nhà nước toàn Tập đoàn đạt 151,8 nghìn tỷ đồng, vượt 94% kế hoạch năm, chiếm khoảng 9% tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2023.
Hoạt động khai thác dầu khí tại mỏ Bạch Hổ ngày nay.
Cũng thời gian này, các “nút thắt, điểm nghẽn” trong đầu tư của Petrovietnam lần lượt được cấp thẩm quyền xem xét, tháo gỡ. Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã trực tiếp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc tồn đọng kéo dài tại các dự án trọng điểm giúp hoàn thành đưa vào vận hành thương mại và đẩy nhanh tiến độ, như Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1, Nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2, Kho cảng LNG Thị Vải,... sẵn sàng tái khởi động dự án Nhà máy Nhiệt điện Long Phú 1. Đặc biệt, Petrovietnam đã tái khởi động và ký kết thành công các hợp đồng EPC dự án phát triển mỏ thuộc Chuỗi dự án khí - điện Lô B - Ô Môn sau nhiều năm gián đoạn, mở ra giai đoạn phát triển mới cho dự án dầu khí trọng điểm quốc gia, đáp ứng quan trọng nhu cầu về năng lượng cho phát triển kinh tế của Việt Nam trong những năm sắp tới.
Với những giải pháp đồng bộ được triển khai hiệu quả, xuyên suốt và thống nhất trong toàn hệ thống, đặc biệt là sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, cùng với tinh thần đoàn kết, sức mạnh, bản lĩnh của gần 6 vạn người lao động Dầu khí, Petrovietnam đã đảm bảo duy trì vận hành khai thác các công trình, nhà máy ổn định, an toàn, đạt công suất cao, từ đó hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu nhiệm vụ được được giao, liên tiếp thiết lập những kỷ lục mới về sản xuất kinh doanh.
Những nỗ lực của Petrovietnam và các kết quả đạt được trong mọi hoạt động là minh chứng không thể phủ định Petrovietnam có sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; góp phần quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh kinh tế và an ninh chủ quyền quốc gia; xứng đáng với niềm tin và những trọng trách được Đảng và Chính phủ giao phó trong suốt chiều dài lịch sử 65 năm ngành Dầu khí thực hiện ý nguyện của Bác Hồ: “Tìm dầu để làm giàu cho Tổ quốc”!